Thursday, April 1, 2010

EBC SAPTUAM IN I NGAIHPAWIMOH DINGA KA DEIH THIL NIHTE

Gelhtu- Upa Khamkhokam Guite

1. SAPTUAM NASEMTE LEH A INNKUANPIHTE UH: EBC Saptuam in nasemtu tuamtuam Pastor, Division & Field Superintendent leh Saptuam Skulpu te nei hi. Hiai Saptuam’ Nasemte singtang leh mun tuamtuam ah apoimoh dan dungzui in Saptuam in koih zel hi. Saptuam Nasemte a sepna mun ua innkuan a a om uh Saptuam in lam en in, a va omna Saptuam uh a ding in hoih hi. Huanah, a innkuan pihte uh, a diak in azite uh a omna Saptuam uh adingin phatuam uh a, huai ban in, I theihsa leh I thil tuah tuamtuamte ua pan I et leh,Saptuam Nasemte a sepna mun ua innkuana a om ciang un, minsiat leh lamkhang a siik-khelh khaak ding uh zawng veng hi.

Saptuam in I theih dia hoih khat ahihleh, Saptuam Nasemte nang leh kei banga mihingthou ahi ua, huai ziakin, kei leh nang kiphamoh teng kipha moh uhi. Etsak na’ng in, tate lai zilna lam ah. Kum a sawm-a-siim paita apat in, Manipur singtang gam ah Solkall Skulte paamtuul in, beivekta uh hi. Huanah, tuni in ki-elna asaan luat tak ziakin, singtang a Saptuam Skul omte’n laizilna lungtun huai tak pezou nonlou uh hi.

Huaiziakin, singtang a om Pastor khenkhatte’n a tate uh Lamka ah laizil ding in koih uh a. Ahihziak in, Pastor tamzaw te’n Lamka ah a tate uh na etkolsaktu ding mi muanhuai neilou uh hi. Huaiziakin, atate uh Lamka a innluah sak in, a Pastor khaloh un a tate uh vaak uh a, nu-leh-pa haksatakin, Pastor nna leh louna semin singtang ah om uhi. Enkoltu ding neilou naupangte’n ahilou lam ah pate khaloh na zangthaang thei uh hi. Singtang a Pastor om khenkhat tate Lamka zanga Skul kai ding a nu-leh-pa koih, enkoltu ding neihlouh ziak a khasiat huai tak a, khamtheih hih leng om uh hi.

Pastor ineihna uh kum hiaizah ahita a, Pastor tate bangzah Pastor a luut leh, luut thei ding I neita ua, Pastor tate khotang leh khovel vai ah bang zah misuan huai inei ua? I Pastor te lohchinna Saptuam lohcinna ahi a, lohsapna aneih ua leh leng, Saptuam lohsapna ahi chih I pom uh hoih hi. Aziak ahihleh, I Pastorte uh Saptuam maipho ahihziak uh ahi. I Saptuam Nasemte, tu leh ta etkolna a duhthu a saam kei uh leh- tuni in EBC Saptuam a Upa vaihawmtute leh, Saptuam milip in bang tan hiam ah mohpuakna I nei hi. Huaiziak in, bang ci zawng a panla a, Pathian’ Thutak a honvaak ding a kipumpiakte bangci banga panpihthei ding I hi hiam cih lungsim taktak seng a I ngaihtuah uh hunta hi.

Tuni ciangin, adiak in Pastor naupang lamte – khovel siam sinna hiin, Pathian’ thu zilna lampang hita leh, zil sangpipi I neita ua, I Saptuam un ma a sawn I cilou thei kei hi. A lehlam ah, hiai laisiam taktak leh zilsang taktak Saptuam Nasem I neihte uh - zilna lam ngaisang a, deih mahmahte ahi uh cih ciangsa hi. Huci bang a siamna saangtak nei Saptuam Nasemte’n tanu tapa Skul kaithei a neih hun ciang un, siam sinna lam ah a tate uh a dinga a lungleen ding dan uh, a khavaat ding dan uh muh kholh theih hi.

Huai dingin, I Saptuam Skul khat, etsak na’ngin, Ebenezer School, New Lamka; Boarding nei a, Saptuam Nasem’ singtang a omte tate omna ding deuh in bawl le hang hoih ding hi. Hostel Warden ding zawng naupangte, khovel siam sinna leh Pathian thu a makaih thei ding deuhte; huci lama lungluutna taktak neite leh, kiva deuhte koihna mun dingin siit in, kuate hiam meltheih hoih nei, Lamka zanga om theihna ding lemcang mai hilou deuh in. I Saptuam Nasemtute uh khaloh pe tam zoulou I hi cih thei kawm in, Skul leh Hostel fee te bawl lem bok le hang hoih ding hi.

Huanah, singtang a EBC Saptuam Skulte taksap awnghuu taktak ahi ua, huaiziakin, naupangte quality education - siamna taktak pe thei ding in bawl le hang hoih ding hi. Skul etkolna/Management hoih deuh nei a, bangtan hiam zalenna zawng piak a, thuneih kituhna in a suk buai phak/khak louh ding a bawl ding ahi. I Skulte uh Mission Field diktak ahi cih pawm bok le hang hoih ding hi. Gam mial vei ahoih a, Pathian in kawlmomg pha a A thu tangkou pih dinga ahon deihte ihi ua. Hucih dungzui in, ei tate leh ei gam a I mi isate lakah Skul zangin Missionary nna sem-le-hang, gam mial a teengte Pathian kiang a I piluut baan in, ei tate leng Pathian kiangah - siamna toh piluut I tup ding uh ahi.

2. SAPTUAM LEH ‘THU LEH LA’ : Ka biak inn kaina Saptuam ah khat vei Saptuam a heutu lian khat heu in ‘Naupang Camp’ om a. Zingkal khat huai Saptuam a Upa khat in heutupa thugen va siim hi. Tua heutupa’n naupangte kiang a athugen tam zaw ah Sap pau teelsak belbual a, Upa pa’n tua heutupa kiang ah, “Heutupa, naupangte theihtheih ding pau zang ve” va ci kha hi. Tua heutupa’n “Ka thugen na theihtheih kei leh na inn uah na pai lecin hi mai, Pathian apan ka dawn dan a ka gen ahi” nacih san hi. Adiktak in, tua heutupa’n Sap pau toh kihelh belbual a a thugen ding Pathian kianga pan mu hizawlou in; a thugen ding Sap pau a kigelh sim a, a thugen dinga alungluut taktak louh ziakin haaizaan louh in, Sap pau leh Paite pau kihelh lemluam a naupangte mai a hon sekhia hihtuak zaw hi.

Pathian thugentu minthang Billy Grahamte, Pastor lohcing Rick Warren, “Thiltup In A Pi Hinkhua” cih gelhtupa cihte enta lehang, Pathian thugenna ding a apau zat uh thazoh mahmah ua, Pathian thu - a mawlpen apan a siampente’n leng a theihsiam theih ding un gen siam in, gelh siam uh hi. Ngai khetu leh simtute lungkuai a, a gentu in a tup leh ngiim phoulang thei ding khopa Pathian thu gen-a-gelh theihna dingin, I pau zat kiziil a siam mahmah ngai hi. Sunday Skul I ekzam ciang a ‘Picing kam a dawng pawl’ omna Saptuam a Pathian’ thu gentu in pau dang toh kihelh belbual hon gen ciang in, ngai khetute khualna neilou thu gen hi a, ngaikhetute’ lungsim tawng deng kha theilou a, a thu genin ngaikhetute’ lungsim ah kilamdanna bawl theilou hi. Huci bang a ‘min phang’ a thugen in ngaikhetute lungsim vut ngeilou a, vut ngeilou bok ding hi. Khalam a Saptuam hatlouhna azung apan kalh khiak I tup leh, a kiphatmohna omloupi a Pulpit apan Sap pau I mawk zatzat uh a paan pat ngai ding hi. Na thugen mipite’n ahihnatak amat kei uh leh, bangci in khalam ah mipite na vaak ta dia le?

Pathian hon piak na pian pih pau, Pathian’ thu mipite laka na tangkou pihna dinga na zat pau na simmoh leh, na Thu nnasepna ah na lohcing ngei kei ding hi. Sap pau azat na ding munlou a na zatzat hangin, Mangkangte na suak thei tuan kei ding a, huai malakin, na pian pih pau ah na bahlawh zaw ding hi.EBC Saptuam I cih Paite kampaute a dinga minam ai awh ahi a. Huaiziakin, EBC Saptuam in Thu leh La a ma akaih a, mohpuakna a laak ding ahi. Paite pau’ Thu leh La lama ahauhsak theih na’ng in, EBC Saptuam khut ah ki-nga a. Huai ahih dung zui in, Paite kampaute Thu leh La a aniam uh leh zawng, EBC Saptuam in a moh tampi a puak ngai ding hi.

Mun khen khat, abiiktakin, Mizoram bangah Saptuam tuamtuam , mahni awmna veng sung ah om a, huci bang Saptuam tampite lak a om himahleh le uh, mi tampi te’n EBC Biak inn mah gamla pipi apat in naih tenten uh a, aziak ahihleh, Paite pau a ngaihnat ziak uh ahi. Huaiziakin, Saptuam in pau a ngaihnat kei leh, mi tampite EBC Saptuam a a awmna san uh bei ding hi. Huanah, Saptuamin pau a ngaihnat kei leh, EBC Saptuam amin in awmthou mahleh, pau dang – Paite pau hilou in biakna neih mabaan hithei hi.

EBC Saptuam sung a kithuzaak tuahna, Khuukpi apan hong pai laithon tampi te akimkhat phialphial Sap pau in kigelh a, Saptuam sung a pawltuamtuamte min ah Sap pau tam kihel thei lua in, a minte uh kikhek mun lua hi. Khuukpi heutute nasep min(designation) zong kikhek mun lua a, term khat sung zawng adaihlouh hun om hi. EBC Saptuam khopi kia ah omlou a, singtang dawn ah, zilna sang nei leng omlouhna mun ah zawng om hi. Hiai khuaten, namdang pau I khelh ua dim laithon te apoimohna bang in na ngaipoimohlou thei uh hi. Huai ziakin, I Saptuam un Thu leh La lampang ngaih poimoh kizil in – ahithei tanin eipau zangin, eipau a omlou namdang pau I zatte uh leng, ahithei tanin eipau in let thei le hang hoih ding hi.

Huanah, La pau ngai poimoh le hang deih huai hi. La pau in khalam lungleenna hon pia a, khalam lungleen hon neem a, I lungsim sung nung pen hon khoih kha pen hi. Huanah, La pau in I unau Teddim lamte toh, ciin dan I kikop ahih dung zui in, hon khuikhawm thei pen hi. Pau I cih kikheek kheek ahih ciangin, kholak pau a iki theih tuah non kei aleh zawng, I pi leh pute uh hihdan bangin, lavui a kihoulim theih lai hi.

Saptuam a halhna atun ciang in, Pathian in La zangin halhna pia hi. La leh Pau ngeingaih le hang tuni sang in La phuah siam kitam ding a, ei lakah La zangin Pathian in nnasem ding hi. La ngaihtaktak leh, lungkuai taktak, lungsim tawng hon khoih pha I phuah theih kei leh, I La siamte uh talent leng ahihnatak bangin kiphou khe zoulou dinga; Pathian thu leng athupina bangin kipuang khe zoulou ding hi. Huanah, La siam a, La phuah siam toh thuah I kiimleh kiang ua omte’ vualtung tuanna, Saptuam in La CD a bawl khenkhat ua mun poimoh tak a piak dan ua panin muhtheih hi.

……………X…………….

No comments: