Thursday, April 2, 2009

Vaphual Tangsa Va-ak Tang: Nuih Hiau Ding


Mihingten mahni din mun ciat ah thil hihdik leh hihdiklouh ki nei nimnem geuh a. Kei ka hihleh, hihdik lam sang in, ‘thil hihkhelh’ lampang ka tempai na om sunte laka khat ahi a. Huaiziakin, Dawi ha-vang kala ka suahtaak sunsun cianga leng koilai hiam, a ha-vang dang khata, lutnon kha zel ka hia. Vualzohna di ngeingei banga leng, mahni ‘goal’ a peklut kha a, vuallelh hamham sek hi ka mizia ve ahi a. Huai ciah ahi, ka dam sung tangthu tom kim! Hihkhelh nuam kasak luat ziak leng hilou in, ka hih khelh ziak maimai ahi a. Huai ziak taka, hih khial kha sek ka hi! Na gintak kei leh anuai a sim le cin:

Khat vei nitaak khat, khual zin katun ni hiin ka thei a. Nitak dak 7 leh dak 8 kikal in Electric hong mit a. Ka tate khenkhat computer games kimawl bang, khen khat TV en bang, leh, khenkhat music ngai khia te ka kiangah hong kimu khawm ua. “ Pa, na khual zinna hon hilh in” hawng ci ua.

Ken leng Delhi khuapi a Meeting a ka tel khakna khat hilh ka tuma. “Delhi a ka Meeting na uah gam min abul patna laimal kibang teng hontu khawm sak ua. Ka kianga tu, Manipurte palai, a lal a lal melpu khat toh ka tu khawm kha ua’ ciin abul ka pan hi. “Huai Manipurte palai, a lal a lal ci kha ei-pau a pau thei ei ve’ cih ka gen pat leh ka taten lamdang asa mahmah ua, kam ka heuhou zen in ka thugen hon ngai khia ua. Khat in “ ei-pau koi a azil a?” ci in hon donga. A dotna dawng dinga ka kisak bemten laitak in, ka tate lak a nautum pen, khovel a thil tengteng thei a kingai penin “ huai bang a Gaal-zilna a azil hi in teh, mi’n le thil atheihlouhte uh a Gaal-zilna in a zil zel ve ua le’ cih, thudik tawp khawk gen bangin, bil nei teng zak khop dingin ahon puang khia a.

Hi e, ei-pau Gaal-zilna, a Mangpau a ‘correspondence course’ acih uh, a om leh omlouh theician ciah kei mah leng, ngaih dan hoihpi khat, lunglut huaipi, lung bang leng phawng lampang deuh hi in ka thei a. Tua mi lal in, ‘ei-pau’ a Gaal-a- zila, a zil ding dan ka lungsim in ka ngaihtuah a. Ka neulai a, ei-pau ka zil dan ua zil dingin ka ngaihtuah mawkmawk a. Ka mitkha a tua mi lal mu kawm in, ei-pau a zil ding dan, “ B + A = BA, CH + A = CHA, A paw ngaw ngaw, A baw haw haw” khawng ci dingin ka ngaihsun a. Tua mi lal in, “ Bungsing a dawi tenglou” khawng ci ‘phuphu’ ding in ka lungsim mitkha in kamu hi!

Huai khawng ka ngaih tuah lai in, ka tate lak a khat in naakpi in, “ Pa, ka gen uh na za hia?” hawn ci a. Kiguih in, ihmulou buang ka khanglou a, “Bang a na gen uh?” cih kisuanglah kawm tak a kadot leh, “ Huai mi lal toh na ki hou uh hia?” ci in hon dong ua. “A man hon hou pih” ka cih leh, “ Mi lal in nang hon houpih maw?” hon ci ua, “ He, ken houpihlou, aman hon hou pih ei voi” ci kawm in, ka tutangtou a, ka awm ka phoutou eu-au a. Belh thum kai guih mah bangin, ka tate’n hon tung et tuan mahmah uhi.

Huaitan in hunsak le uh hi mai a. Huai ciah le, amau kia va mohsak theih leng hilou ua, ken le thu dang gensan daih leng himai a, dotna dang hon dot na’ng uh hun awl, mitphiat kal tomcik ka pe kha zenzen a. Huai ahi, khawvel a ka thil hih khelh lian penpente lak a khat.

Ka tate laka a neupen taget in, “Mi lal in bang ciin hon houpih, banga agen?” cih hon dong khel khel a. Khangluiten “Tengkawl pang khial tui taw tung” na ci ua. Hihkhelh pan khelh khaak cih om thei taktak mah ahi, cih huai ni apan in ka thei khia hi. Huanah, hihkhelh pan khelh leng ci nih cithum om a. Huai nitaak a, ka hihkhelh ahihleh, ‘tui taw’ kidenna tham cing, ka hihkhelh daan a gol a gol khat ahi a. Ka kim leh pam kibuk na’ng lah om mahmahlou. Tui kia banga, singthem hiam, gaw them khat khuta let a, hon’ honkhe thei ding lah omlou in, cimoh mang bangin ka om hi.

“ Ka ek suak” ci a, kihep khiak na canglah phok khalou, kigel khiak na’ng dang lah om mahmahlou ahih ciangin, a tawp atawp in, “ Na Nu min gen a, huai Pasal na hi hi maw, cih hon dong a ka”, ka ci khongkhong hi. “A man, Nu nu min thei maw?” cih, aki tuak in, avek un hon dong ua.

Huai mi, a lal a lal in kei hon theilou a, a Nu uh thei zaw ahi cih atheih ciang ua, ka tate mit a ka ‘belh thum’ ke ding ahi cih lah ka thei bok si a. Ahihziakin, zuau vagen hial dinglah hilou ahihcian, khat veivei cihmoh man’ hithou mahleh, ki-pasal sak taka, “ Bawngtal aki a mat’ ngai a. Ken le bang mah thupi lua hilou dandan a om kawm in, “ Na Nu min thei hi himah inteh, akoi ngeuh leng omlou a, kei gen dandan a gen thei hi ven” cih, lunglut mel lou deuh in thuhou maimai gen daan in ka gen a.

Ka taten avekpi un, a Nu uh omna lam, Ann Huan Inn ah khat khat in hontai mangsan diam ua. Huai nung sang ka upmoh thu hia lah thei keng, kei sangin ka tate’n a Nu uh ngaisang zo deuh uh hiin ka thei a! Mahni ‘gaol’ a peklut kha in, Ka tate mit a Vaphual tangsa Va-ak ka taan ni kasuak sak kha hi!!

No comments: